Landmannalaugar 2017

 Al heel lang stond een wintertocht op IJsland op het verlanglijstje van Michiel ten Kate en mijzelf. Onze reis begon in de hoofdstad Reykjavik. Heel lang bleven we er niet, net genoeg voor een korte verkenningstocht naar restaurant Snaps, waar we een voortreffelijk vismenu kregen geserveerd. We namen ons voor om na afloop van ons avontuur nader kennis te maken met de noordelijkst hoofdstad van de wereld en enige echte stad van het land.

Øvre Dividalen 2016

Begin maart hebben Sam van Haaster en ik deze 12-daagse skitrekking gemaakt langs onbemande DNT hutten door drie Scandinavische landen. We begonnen vanuit het Zweedse STF Fjällstation Abisko en volgden in principe de klassieke Noorse Øvre Dividalen trektocht en eindigden 260 km later in het Finse Kilpisjärvi. Het was een uitdagende skitocht door een gebied met een afwisselend decor van rivierdalen, bossen, gletsjers en alpiene toppen.

Het skiën met een pittige rugzak van 22 kg vergde veel van onze techniek en conditie. Als beloning kregen we een enorme afwisseling van landschappen, van vlakke meren tot steile pasovergangen en bij de nieuwe Dærtahytta uit 2011, werden we getrakteerd op een schitterend en zeer actief Noorderlicht (aurora borealis). De volgende ochtend scharrelde er een rode vos rond de Dærttahut, met zijn grote ramen konden wij het dier goed observeren. De gezellige Noorse hutten lagen zowel in de dalen als op de hoogvlakten en waren eenvoudig maar goed verzorgd. In dit deel van Noorwegen zijn er alleen onbemande hutten. Aangezien we voor maximaal 7 dagen proviand in de rugzak kwijt konden hadden we halverwege een voedseldepot in Frihetsli. 

Deze tocht voerde vrijwel geheel door onbewoond terrein, met de hoogste toppen en grootste gletsjers van Lapland, het land boven de Poolcirkel, het land van Middernachtzon en Noorderlicht. De dagafstanden varieerden van 10 tot 30 km, maar tijdens dit soort tochten zijn het vooral de condities van weer en sneeuw die het makkelijk dan wel erg lastig maken.

Het terrein was hoofdzakelijk ongemarkeerd, waardoor het navigeren met kaart, kompas en GPS een leuke uitdaging voor ons was, alleen vanaf het drielandenpunt (Treriksrøset) liep er een gespoorde loipe naar Kilpisjärvi. In dit Finse skioord is een restaurant en winkel, dus hier hebben we volop gebunkerd. Na een douche en sauna in onze gehuurde cabin waren we opgefrist en weer terug in de geciviliseerde wereld.

Hardangervidda 2015

In maart 2015 heb ik in gezelschap van Michiel ten Kate een skitrekking gemaakt van 10 dagen over de Hardangervidda in Noorwegen. Over deze meest zuidelijke toendra en hoogvlakte van Europa. Het gebied heeft een oppervlakte van Overijssel en Gelderland bij elkaar. Het begin en eindpunt was het op 1220 meter hooggelegen treindorpje Finse.

Het terrein en de winterse omstandigheden kunnen serieus zijn. Niet voor niets was de Hardangervidda het trainingsgebied voor beroemde poolreizigers als Robert Scott en Roald Amundsen voor hun verovering van de Zuidpool.

Oversteek Groenlandse IJskap 2014

Michiel ten Kate, Peter Blokland, Philip de Roo en Koen Beekman hadden/hebben eenzelfde droom: in de voetsporen van de beroemde ontdekkingsreiziger Fridtjof Nansen de ijskap van Groenland op ski’s over te steken en besloten het avontuur te ondernemen.

Na een minutieuze voorbereiding begon op 16 april 2014 de overlevingstocht met een dropping bij Point 660, op de rand van het ijs. Vervolgens omhoog door de beruchte ijsval. Geen eenvoudige opgave, we trotseerden spletenrijke gletsjers en harde, vochtige winden met een afkoelend effect. Daardoor liepen Michiel en Koen bevroren vingertopjes op (tweede graad) Omdat we wisten: mochten zich calamiteiten of voedseltekorten voordoen, dan is er geen uitzicht op hulp.

We besloten op de vierde dag als ‘one team’ terug te keren met achter ons aan de sleden met daarin 100 kg bagage, waaronder voedsel en brandstof voor vier weken.

We waren enorm teleurgesteld! We hebben het niet droog gehouden! Desalniettemin ben ik dankbaar dat ik een volle week van dit smetteloze noordpoollandschap heb mogen genieten en dat opgeven soms moeilijker is dat doorgaan.

Hardangervidda 2013

De bisschop van Bergen verbood het om de Hardangervidda in Noorwegen over te steken. Net al beroemde poolreizigers als Fritjof Nansen, Roald Amundsen en Robert Scott besloten Sam van Haaster en ik om dit verbod te negeren en de grootse hoogvlakte van Europa over te steken.

We zijn in Finse vertrokken en hebben onderweg alle soorten weer gehad, zon, sneeuw, wind, heel veel wind, heldere dagen en white out dagen en kou (−25C). Op veel andere tochten in deze periode konden we nog wel eens in het zonnetje soezen, nu was daar geen sprake van. Korte pauzes en 's avonds gauw de "warme" tent in. Gelukkig was het daar goed uit te houden, fysiek en ook qua stemming.

De Hardangervidda moet het niet hebben van mooie toppen, maar van zijn weidsheid, je kan je soms op de Zuidpool wanen, huiveringwekkend en indrukwekkend. En we hebben rendieren gezien! Een kudde van zo'n 25 dieren die we van grote afstand zagen naderen tijdens een pauze. maar toen we bewogen gingen ze in galop naar hoger terrein. Na 150 km zijn we in Rjukan geëindigd.

Nordkalottleden  2011

Vergezeld door Erik Daemen vertrok ik uit het tegen de Noorse grens gelegen gehucht Ritsem. Na de oversteek van de Ahkkajaure waren we via een aantal rivierdalen die vanuit het binnenland naar de kust lopen in Noorwegen aangekomen.

We volgden de grensroute en passeerden diverse malen de Zweeds/Noorse grens. 

Harde wind, zon en sneeuw maakten deze trip best pittig. Aan de andere kant bracht het simpele leven, dicht bij de natuur, innerlijke rust en harmonie

Oriëntatie was op bepaalde stukken van groot belang om de juiste route aan te houden en niet te verdwalen. Moderne hulpmiddelen , zoals GPS, maken echter dat onder condities met zeer weinig zicht de juiste koers kan worden gevonden, dat neemt niet weg dan onder alle omstandigheden terug gevallen moet kunnen worden op kaart en kompas

Voorbij Hukajaure verlieten wij definitief Noorwegen om het laatste deel van de skitrekking door het dal van de Kungsleden, noordwaarts ons einddoel Abisko te bereiken, om vervolgens de trein te nemen die ons terugbracht naar Nederland.

Groenland (Mount Forel) 2010

Het oorspronkelijke plan was met Allard Schram, Luc Reynders en Philip de Roo de Groenlandse ijskap van oost naar west over te steken, vanwege slechte omstandigheden van de ijsval aan de westkust besloten de autoriteiten om een week voor ons vertrek de permit in te trekken.

Als alternatief besloten wij een tocht te maken langs de oostkust van Groenland naar Mount Forel en terug.  Met de helikopter werden wij afgezet op de ijskap niet ver van de Inuit nederzetting Tasiilaq. De eerste 10 dagen kregen wij te maken met ongunstige weersomstandigheden, white out, windkracht 7 a 8 tegen en heel veel sneeuwval 

(1 meter per dag). Halverwege de expeditie werd een van de tochtgenoten gerepatrieerd na het overlijden van zijn vader, hetgeen voor een droevige stemming zorgde.

Gelukkig was in het tweede deel het weer een stuk gunstiger en konden wij mooie dagafstanden maken van 25 km. De afdaling naar de kust was met zijn gletsjerspleten en smeltwater behoorlijk spectaculair. Na 25 dagen werden we aan de kust opgepikt met een bootje door een Inuit die ons terugbracht naar de 100 inwoners tellende Inuit nederzetting Isortoq, waar wij nog 3 dagen verbleven voor we definitief naar de bewoonde wereld terug keerden. 

Padjelantaleden 2009

Samen met Erik Daemen in Ritsem begonnen, Ritsem is een kleine nederzetting dicht bij de Noorse grens, dat mij het gevoel gaf  dat ik aan het einde van de wereld was beland. In dit sprookjesachtige landschap voelde ik mij dankbaar dat ik dit allemaal mocht beleven. De eerste nachten lieten het kwik dalen tot -25C. Vervelend genoeg begaf na 3 dagen mijn brander het, met 1 brander duurde ons dagelijks ritueel, het sneeuw smelten veel extra tijd. Omdat wij rond het N.P. Sarek trokken, contrasteerden links de scherpe toppen van Sarek de horizon als het helder was. 

Na een overnachting in de enige nederzetting die wij aandeden, het 17 vaste inwoners tellende Kvikkjokk vervolgden we onze weg naar het rustieke Saltoluokta.

Na een zware klim vanuit Aktse kwamen we in een storm terecht, gelukkig scheen tegelijkertijd de zon en liet het landschap zich van zijn mooiste kant zien met prachtige rood/paarse luchten.

Bij ons eindpunt Saltoluokta Fjallstation konden we onze  vermoeide spieren laten herstellen in een sauna met een fraai uitzicht op de bergen rondom en wachtte ons een voortreffelijk diner in een van de beroemdste restaurants van Zweden.

Kungsleden 2008

Gedrieën met Sam van Haaster en Gerard Nijhuis volgden we klassieke Kungsleden op toerlanglaufski’s. We volgden de route van Abisko in het noorden, gelegen aan de oever van het Tornatrask aan de spoorlijn tussen Kiruna en Narvik, naar Vakkotavare in het zuiden, gelegen aan de oever van het Ahkkajaure.

Met de zon in het gezicht en de wind in de rug skiën we zuidwaarts, door een groot berkenbos, langs Loporten, een van ’s werelds beroemdste bergsilouetten. Na een serie spectaculaire valleien passeerden wij Zwedens hoogste top, de 2117 meter hoge Kebnakaise.

Over uitgestrekte meren, langs en over woeste hoogvlakten en door brede U- vormige, door machtige gletsjers uitgesleten dalen. Een tocht die, toen ik  in Kaitumjaure 

’s avonds naar het noorderlicht heb staan kijken, een diepe indruk op mij achter liet van dit imposante landschap. De laatste 2 dagen kregen wij elke dag een zware klim voorgeschoteld en de afdaling naar ons eindpunt Vakkotavare was lastig. Na slechts 1 uur wachten konden we in de bus stappen die ons naar Saltoluokta Fjellstugan bracht, wat een luxe opeens, we hebben genoten van het eten, de douche en de sauna.

Sarek 2007

Een ski tocht door het Nationale Park Sarek was niet alleen een fascinerende ervaring. Het liet me kennis maken met Europa ‘s laatste wildernis en is een uitdaging voor avonturiers. Samen met Ger Wackers en Ludo Kaethoven vertrokken wij uit Ritsem en hadden we een prachtig uitzicht op de karakteristieke Ahkka (2015 m.) Door brede U-vormige dalen passeerden we o.a. de Bierikbakte en de hoogste berg van Sarek de 2089 meter hoge Sarekjohkko. Het uitzicht op de meer dan 100 gletsjers was adembenemend. In dit ruige en ontoegankelijke land heb ik niet alleen elanden, maar ook een schuwe veelvraat gezien, dit was best wel uniek. In Sarek leeft tevens de grootste populatie bruine beren van West-Europa. Bepaalde stukken bergop in  de vers gevallen sneeuw deden de beenspieren verzuren. Skieen door Sarek gaf mij een gevoel van een echte wildernis ervaring, dit gebied is onbewoond, heeft geen infrastructuur en wij waren kilometers verwijderd van de bewoonde wereld. In dit bijna 2000 km3 grote oerlandschap met zijn magische witte toppen ben ik tijdens deze 2-weekse tocht niemand tegengekomen.

Narviksfjell 2006

Narviksfjell is een tegen de Zweedse grens gelegen imponerende bergwereld van de Noorse provincie Nordland. De tocht begon in het 10 km. van Narvik gelegen Beisfjord. Boven de 600 meter groeien er geen bomen meer, omdat de meeste dalen boven de boomgrens liggen, is het er overwegend boomloos.

Lapland is een stuk afwisselender dan menigeen in Nederland vermoed. Deze skitocht werd in veel gevallen gekenmerkt door uitersten: dagen van zonnig, windstil, maar soms erg koud weer, werden afgewisseld door dagen met zicht van minder dan 10 meter, harde wind en sneeuw. Gelukkig duurde het slechte weer hier niet lang, het goede helaas ook niet.

Landschappelijk is het een afwisseling van uitgestrekte meren, door landijs uitgesleten dalen, gletsjers en Alpiene toppen die boven de 1000 meter reiken.  Tot eind april is  Narviksfjell een prima gebied om op ski’s rond te trekken. In deze verlaten bergen werd ik vergezeld door de kenmerkende stilte van de Noord-Noorse natuur. De tocht eindigde na 2 weken in Skjomdalen.

Kebnekaise 2005

Deze tocht vond plaats in Lapland en voerde van Katterat naar Nikkaluokta. Het eerste deel van de route voerde door Noorwegen en het tweede deel door Zweden.

De afwisseling van landschappen die variëren van uitgestrekte meren met nog uitgestrektere bossen. Grote kuddes rendieren kwamen we tegen in de lagere dalen.

De welhaast mystieke sfeer wanneer het na een dag storm ineens helder werd en de ruim 2000 meter hoge bergen hun ongenaakbare toppen toonden is onbeschrijfelijk, evenals de rust die je ervaart wanneer je dagenlang niemand tegenkomt.

Het ‘back-to-basics gevoel deed mij ervaren dat allerlei luxe die ik als gewoon ervoer soms erg overbodig is.

Daarnaast gold het meemaken van het Noorderlicht als een hoogtepunt op zich, een fenomeen waarbij een deel van de hemel oplicht in witte, groene en soms rode kleuren was fascinerend om vanuit de wildernis gezien te hebben. De laatste dag hadden we een spectaculair uitzicht op de westflank van de Kebnakaise (met 2111 meter de hoogste berg van Zweden.)